Epilepsi, bilinen ismiyle sara hastalığı uzun süreçli bir hastalıktır. Hasta günlük rutin içerisindeyken bir anda kendisini gösteren istemsiz kasılmalar ile karşı karşıya kalır. Yaşanan bu kasılmalar hastanın kontrolü dışında olur. Bir hastanın epilepsi olup olmadığı sonucuna ulaşabilmek için hastanın geçirdiği atakların gözlenmesi gerekir.
Bir defa nöbet geçirildiğinde bu kişi epilepsi hastasıdır diyemeyiz. İki ve daha fazla geçirilen atak sonrasında ancak teşhis konulabilir. Epilepsi hastalığı için geliştirilmiş bir tedavi yöntemi var mıdır?
Henüz epilepsi tedavisinde net bir sonuca ulaşılamamıştır. Elbette ki bir takım ilaç tedavileri uygulanmakta ancak mevcut durumu ortadan kaldırmamaktadır. Ancak, uygulanan tedaviler ile hastanın nöbet geçirmesi kontrol altında tutulabilmektedir.
Epilepsi Nedir?
Epilepsi, yaşanmış bir beyin hasarı sonrasında ortaya çıkan bir hastalıktır. Genellikle doğum esnasında oluşur. Bilinen ismi ile sara hastalığı tireme, kasılma, bilinç kaybı ve kendini kontrol edememe gibi belirtiler ile ortaya çıkan nöbetler ile kendisini gösterir.
Geçirilen nöbetler genellikle 2 dakika ile sınırlıdır. 2 dakikadan fazla süren nöbet durumları tehlikeli olabilir ve tıbbi müdahale gerektirebilir. Epilepsi hastalığı geçiren bir kişi, geçirdiği nöbetin genellikle farkında olmaz.
Epilepsi nöbeti geçiren bir hasta da dikkat edilmesi gereken en önemli unsur dilini ısırmasını önlemektir. Bunun için hasta yan yatırılmalı, boğazına kaçabilecek salya ve kusma böylece engellenmelidir.
Genellikle ilk müdahale olarak bilinçsizce hastanın dişlerinin arasına sert bir nesne sıkıştırılmaya çalışılır. Bu tamamen yanlış bir müdahale olacaktır. Bilinçsiz durumdaki hastanın soluk borusunu tıkayarak nefessiz kalmasına sebebiyet verilebilir.
Epilepsi Nedenleri Nelerdir?
Epilepsi nöbetlerinin altında yatan birçok neden olabilir. Sadece doğumla gerçekleşen sebepler olmayabilir. Tespit edilmiş belli başlı nedenler olmasına rağmen henüz net bir sonuca ulaşılamamıştır. Ayrıca da epilepsinin belli bir yaş dönemi yoktur. Her yaş gurubunda görülebilir.
Tespit edilmiş epilepsi nedenleri nelerdir birlikte bir göz atalım:
- Doğum sırasında yaşanan sorunlar. Bebeğin oksijensiz kalması.
- Çocuklukta yaşanan yüksek ateş ileri dönemde epilepsi nöbetlerini tetikleyebilir.
- Düşme ve çarpmaya bağlı kafa travmaları,
- Genetik faktörler,
- Bebeğin anne karnındayken geçirmiş olduğu enfeksiyonlar,
- Beyine giden kan damarlarının tıkanması halk arasındaki söylemiyle inme oluşumuyla hasta da beyin hasarının ortaya çıkması epilepsi nöbetlerini ortaya çıkarabilir.
- Tümörler de uzun dönemde hastanın epilepsi nöbeti geçirmesine sebep olabilir.
Epilepsi Belirtileri Nelerdir?
Epilepsinin gözlemlenebilen belli başlı birçok belirtisi tespit edilmiştir. Hastada birden fazla belirti şeklinde de kendisini gösterebilir. Epilepsi belirtileri nelerdir? sorusunun yanıtlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Hiçbir sebep yokken ortaya çıkan endişe hâli
- Ayak ve el hareketlerini kontrol edememe durumu
- Ortam içerisindeki sesleri duyma ancak bu seslere ve sorulanlara cevap verememe
- Vücutta engel olunamayan kasılmalar
- Kısa süreli bilinç kaybı yaşanması
- Bir anda gelişen mide bulantısı
- Belirli bir noktaya sabitlenip kalmak
- Hiç sebep yokken bir anda oluşan baş ağrısı
Yukarıda sıraladığımız belirtiler birer ön belirti olup nöbet öncesinde ortaya çıkarlar. Bu belirtilerin arkasından gelen belirtiler ise hastanın epilepsi atağı geçirdiğine işarettir. Uzun süreli devam ederse mutlaka tıbbi müdahale gerektirir.
- Kontrolsüz kasılmaların şiddetlenmesi kişinin bu kasılmalara engel olamaması
- Bilinç kaybına bağlı olarak yere düşme
- Bir anda ortaya çıkan hızlı göz kırpmalar
- Dişlerin kenetlenip, dilin ısırılmasına sebep olma
- Hastanın ağzından gelen salya hatta köpük
- Bilinçsiz sesler çıkarmak
- İdrar kaçırma gibi bilinçsiz hareketler
Epilepsiye Nasıl Teşhis Konulur?
Epilepsi, uzun süreli gözlem gerektiren bir hastalıktır. Öncelikle hastanın nöbet geçirdiği andaki yakınlarının gözlemlerinden yararlanılır. Yakınlarına epilepsi nöbeti geçiren hastanın hangi belirtileri yaşadığı sorulur.
Alınan bilgiler sonrasında hastadan hekim tarafından belirli tetkikler istenir. Bilgisayarlı tomografi, MR ya da EEG ile belirli sonuçlar elde edilebilir.
Özellikle EEG ile beyinde ortaya çıkan aktivitelerin tespit edilmesi sağlanabilir. Bulunan elektriksel etkilerin hekim tarafından değerlendirilmesi gerekir. Epilepsiyi tetikleyici etkilerde mutlaka bilinmelidir. Hekim muayenesine gittiğinizde altında yatabilecek sebeplerin kayıt altına alınması gerekir.
Hastanın son dönemlerde uykusuz kalıp kalmadığına, günlük iş yükü altında aşırı yorulup yorulmadığına özellikle bakılır. Ayrıca stresli bir dönemden geçiyorsa da epilepsi nöbetini tetikleyebilir.
Hastanın yaşı teşhis konulmasında en önemli unsurlardan birisidir. Genellikle erken yaşlarda görülen epilepsi hastalığı geç dönemde görüldüğünde daha da riskli olabilmektedir.
Yaşadığınız bir takım rahatsızlıkların tetiklediği bir durum da olabilir. Aynı zamanda epilepsi nöbetinin sürme aralığı da doğru tanı açısından çok önemlidir. Çünkü epilepsi nöbetlerinin 2 dakikayı aşmaması sağlık açısından önemlidir. 2 dakikadan uzun süren epilepsi nöbetleri beyin hasarı açısından da tehlike arz etmektedir.
Günümüzde gelişmiş teknolojik cihazlar ile oldukça iyi tespitler yapılabilmekte ipucu veren teşhisler konulabilmektedir. Ne yazık ki geliştirilmiş net bir tedavisi olmayan epilepsi hastalığı, ilaç tedavisi ile kontrol alındığı da gözlenmektedir.
Epilepsi oluşumuna sebep olabilecek anormallikler son teknoloji cihazlar ile tespit edilebilmekte ve uygun bir tedavi yöntemi izlenebilmektedir.
Epilepsi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Epilepsi tedavisi nasıl yapılır? sorusunun cevabı birçok hastanın merak ettiği bir konudur. Çünkü epilepsinin yakın zamana kadar uygulanan bir ilaç tedavisi bulunmuyordu. Günümüzde epilepsi tedavisinin önlenebildiği hatta kontrol altına alındığı ilaçlar mevcut. Bu ilaçlar sayesinde hastanın ani nöbetler geçirmesi engellenebiliyor.
Sık nöbet geçiren ileri yaşlardaki hastalar ilaç tedavisine yanıt vermeyebiliyor. İlaç tedavisinden sonuç alınamayan hastalar cerrahi müdahale yoluyla tedavi edilebiliyor.
Cerrahi müdahaleler; fonksiyonel cerrahi ve rezektiv cerrahi yöntemleri. Uygulanan cerrahi yöntemler ile nöbet esnasında hastanın daha az etkilenmesi sağlanıyor. Böylece hasta epilepsi nöbetini daha hafif atlatabiliyor.
Ergenlik döneminde gözlemlenen hastalarda zamanla epilepsi hastalığı yok olabiliyor. İleri dönemde tedaviye gerek görülmeyebiliyor. Epilepsi nöbetlerini azaltmak için kendiniz de birtakım önlemler alarak etkisini azaltabilirsiniz.
Her hastalığın tetikleyicisi olan stresten uzak durmaya çalışmalı, zararlı alışkanlıklardan uzak sağlıklı bir yaşam tercih edilmelidir. Aynı zamanda ilaçların düzenli alınması da çok önemlidir. Zamanında alınmayan ilaçlar tedavinin sekteye uğramasına ve nöbet sıklıklarının artmasına sebep olabilir.
Uyku düzenine hastanın özellikle önem vermesi gerekir. Uyku bozuklukları sık nöbet geçirmede oldukça etkilidir. Düzenli spor yapmalı, en azından gündelik egzersizler ile sağlıklı bir yaşama adım atılmalıdır.
Düzenli egzersizler, sağlıklı ve düzenli beslenme ile desteklenmelidir. Böylece epilepsi nöbetleri hafifletilebilir, hastanın daha sağlıklı bit yaşam sürmesi sağlanabilir.
Neuro Up Clinic
NeuroUp Nöroloji Tedavi Merkezi
Telefon ile Hemen Randevu - 0850 259 50 00 | +90 538 449 50 20