Beyin Pili Ameliyatı Hastalığı Tamamen İyileştirir mi?

Beyin Pili Ameliyatı (DBS), Parkinson hastalığı, distoni ve esansiyel tremor gibi hareket bozukluklarına özgü zayıflatıcı motor semptomları azaltmayı amaçlayan cerrahi bir tedavidir. Bu prosedür ayrıca epilepsi, kronik ağrı ve obsesif-kompulsif bozukluğu tedavi etmek için kullanılır. Fakat tamamen bir tedaviden söz edilmez. Burada amaç, bu tür hastalıkların semptomlarını azaltmaktır.

Beyin Pili Ameliyatı (Derin Beyin Stimülasyonu) nedir?

Tedavi, elektrotların beynin hareketi kontrol eden bölgelerine cerrahi olarak implant edilmesinin yanı sıra köprücük kemiği yakınında veya karın bölgesinde kalp piline benzer bir tıbbi cihazın implant edilmesinden oluşur. İkincisi, beyin bölgelerinde bulunan elektrotlara elektriksel uyarılar göndererek, devre dışı bırakan motor semptomlara neden olan sinyalleri bloke eder.

Hastalar böylece klinik tablolarında bir iyileşme sağlamayı başarırlar. Ayrıca cihaz, stimülasyon parametrelerinin ayarlanmasına veya gerekirse cihazın kapatılmasına izin veren harici bir programlayıcı aracılığıyla kablosuz olarak kontrol edilebilir.

Tedavi ağrılı mı yoksa tehlikeli mi?

Derin beyin stimülasyonu ya da beyin pili ameliyatı invaziv bir cerrahi prosedürdür: lokal anestezi altında bir matkap kullanarak kafatasının delinmesini içerir. Daha sonra elektrotlar, kesin elektrodun yerleştirileceği alanı klinik ve nörofizyolojik testlerle (örneğin hastadan elini açıp kapatması istenir) belirlemek için beynin derinliklerine yerleştirilir. Bu yöntem 20 yılı aşkın bir süredir Parkinson hastalığını tedavi etmek için kullanılmaktadır ve toplanan veriler, hastaların titizlikle seçilmesi koşuluyla bu tekniğin iyi, bazı durumlarda mükemmel sonuçlar verdiğini göstermektedir.

Hangi hastalar tedavi olabilir?

Müdahale, artık farmakolojik tedavi ile kontrol edilemeyen motor dalgalanmalar ve diskineziler ile başvuran Parkinson hastalığı olan hastalarda olumlu sonuç vermektedir. Bu terapiye tabi tutulabilen denekler, Parkinson hastalığından etkilenen popülasyonun yaklaşık %10’unu oluşturmaktadır.

Hastalığı kontrol altına almak için kullanılan farmakolojik tedavinin ciddi yan etkileri olan nispeten genç ve sağlıklı kişilerdir (yaş sınırı 70’tir). Ancak kısa süreli de olsa levodopa uygulamasına olumlu yanıt almaları gerekir. Bozulmamış bilişsel ve zihinsel işlev ve normal beyin görüntüleme olmadan böyle bir tedaviden bahsedemeyiz. 

Beyin Pili Ameliyatı Sonrası 

Ameliyattan 2-3 hafta sonra klinik tablo yeterince stabil hale geldiğinde ve stimülatörün ilk ayarı yapıldığında hasta taburcu edilebilir. İlerleyen aylarda stimülasyon parametrelerinde herhangi bir değişiklik yapmak ve ilaç tedavisini ayarlamak için ayakta tedavi kontrolleri yapmanız gerekecektir.

Parkinson semptomlarındaki iyileşme, stimülasyona başladıktan sonraki ilk günlerde zaten belirgindir. Bu, dopaminerjik ilaçların dozunun %50’den %80’e düşürülmesine izin verir ve hastaların yaklaşık %15-20’lik bir yüzdesinin tedavi alması gerekmez. 

Tedaviye hazırlık kuralları var mı?

Ameliyatla uğraşmadan önce hasta, Parkinson hastalığı derecelendirme ölçeği kullanılarak dikkatli bir klinik muayeneye tabi tutulur: hasta, zihinsel durumu, günlük yaşam aktiviteleri, motor fonksiyonları, tedaviye bağlı komplikasyonlar, hastalığın ilerlemesi ve evresi temelinde değerlendirilir. Ek olarak, tremor, rijidite, akinezi ve denge bozukluklarının değerlendirilmesine özel ilgi gösterilir. Analiz hem ilaç tedavisi sırasında hem de askıya alınmasından sonra gerçekleştirilir.

Semptomlardan birinin değerlendirilmesine ve diğerlerine göre yaygınlığına bağlı olarak elektrot telinin implante edileceği beyin bölgesi seçilir. Diğer pre-implantasyon hazırlığı, cerrahi müdahaleye yönelik kontrollerin gerçekleştirilmesinden oluşur: kan testleri, göğüs röntgeni, EKG, kafatası röntgeni, CAT veya beynin MR’ı çekildikten sonra uzman doktor tarafından onay alındıktan sonra ameliyat aşamasına geçilir.

Beyin Pili Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

• Ameliyat sonrası, bölgeyi dikişler alınana kadar suyla temas ettirmemek önemlidir.
• Yara bölgelerinde enfeksiyon sebebiyet verecek uygulamalardan kaçınılmalıdır.
• Hasta bir süre (ortalama 1-2 gün) hastanede kaldıktan sonra taburcu edilir. Fakat evde de istirahat etmesi önemlidir.
• Hastanın doktorun verdiği ilaçları ve önerilen tedavi planı konusunda mutabık olması, iyileşmeyi hızlandıracağından önemlidir.