Alzheimer Hastalarında Banyo Ve Tuvalet Sorunları Nelerdir?

Alzheimer hastalığı olan birine evde bakım sağlıyorsanız, banyo ve tuvalet faaliyetlerini yönetmek oldukça zordur. Alzheimer hastalığı olan kişi banyo yapmak veya tuvalete kendi başına güvenle girmek gibi ihtiyaçlarını karşılayamıyor olsa da soyunmaktan ve yardıma ihtiyaç duymaktan da utanıyor olabilir. Bu durum bakıcı içinde sorun haline gelmektedir.

Özellikle bu bakıcı çocuk veya akraba ise onlar için daha fazla rahatsız edici bir durum haline gelebilir. Bu hasatlığı yaşayan bazı hastalar için banyo yapmak çoğu kez korkutucu bir deneyimdir.

Erken Alzheimer hastalığı olan insanlar, tuvalet ihtiyaçlarını karşılamak için kıyafetlerini çıkarmayı unutabilirler. Banyo yaptırmak ve tuvalet eğitimi vermek bakımını sağlayan kişilerin karşılaştıkları en zor kişisel bakım etkinlikleridir.

Alzheimer Hastalığı Yaşayan Hastalara Banyo Konusunda Yardımcı Olabilecek İpuçları

• Düzenli bir banyo programı hazırlanmalıdır.
• Banyo için günün sessiz ve sakin bir saati seçilmelidir.
• Rutinler hastanıza çok yardımcı olacaktır. Örneğin sevdiği bir TV programından sonra, düzenli olarak daha rahat banyo yaptırabilirsiniz.
• Gizlilik konularını unutmamak gerekir. Alzheimer hastalığı olan bir kişi için banyo yapmak korkutucu veya utanç verici bir durum olabilir. Bu konuda ona yardımcı olmak gerekir. Kişinin hafif banyo kıyafetleriyle banyoya girmesine izin verin. Onlara yardım ederken daima güler yüzlü, sakin, nazik ve saygılı olmaya özen göstermek gerekir.
• Banyo yaptırdığınız odada kişiyi fiziksel veya duygusal olarak rahatsız edecek her şeyi ortadan kaldırarak, onları duygusal olarak rahatlatmak gerekir.
• Hastanızın ilk önce güvenliği sağlamalısınız.
• Alzheimer hastalığı olan bir kişiyi banyoda asla yalnız bırakmamak gerekir.
• Demanslı bir hastayı yıkarken, kişinin mümkün olduğunca bu işlemi tek başına yapmasına izin vermek gerekir. Gerektiğinde yardım etmeye hazır olun, fakat yalnızca gerektiği kadar düzeyini sunmaya çalışın. Hastalığın erken aşamalarda, hastanın banyo yapması için yalnızca bir hatırlatma yeterli olabildiği halde hastalık ilerledikçe, daha fazla yardıma ihtiyacı olacaktır.
• Banyoyu önceden hazırlamak gerekir.
• Büyük havlular çok işe yarayacaktır. Bunlar hastaya gizlilik ve tamamen sarıldığında sıcaklık hissi yaratacak kadar büyük ve kaliteli olmalıdır.
• Sabun, şampuan ve diğer malzemeleri kolayca ulaşabileceği yerlere kaymalısınız.
• Su sıcaklığının izlenmesi oldukça önemlidir. Su tehlikeli derecede sıcak olduğunda hasta hissetmeyebilir veya su çok soğuksa banyoya direnebilir. Daima su sıcaklığını kontrol etmelisiniz.
• Banyoyu mümkün olduğunca güvenli ve konforlu hale getirmek önemlidir.
• Hastanızı asla banyoda yalnız bırakmamalısınız.

Alzheimer hastalarında büyük tuvalet sorunu ne zaman başlar?

Alzheimer, bellekte ve günlük yaşam etkinliklerini sürdürme becerilerinde yıkıma neden olan ve davranışlarda değişikliklere yol açan bir beyin hastalığı olarak karşımıza çıkmaktadır.

Alzheimer hastalığının pek çok belirtisi bulunmakla birlikte tuvalet sorunları , önceki hareketlerde görülen yavaşlama da pek çok problemin tetikleyicisi olabilmektedir. Bu yüzden zamanla insanlar önceden rahatlıkla yaptığı fiziksel aktiviteleri yapmakta zorluklar yaşamakta bu da insanın temel yaşam becerilerinde birtakım sorunları beraberinde getirmektedir.

Tuvalet ile ilgili sorunlar genelde hastalığın orta evrelerinde karşımıza çıkmakla birlikte yaşanan bu problemler normal değildir. Bu problemin altında pek çok sebep de bulunabilmektedir. Büyük tuvalet sorunlarının temelinde hastanın önceki hareketlerinde yavaşlamalar görüldüğünden hasta bu konuda zorluk yaşayabilmektedir.

Aynı zamanda tuvaletini nereye yapacağı ile ilgili de sıkıntılar yaşamaktadır. Bu sorunun çözümü için genelde tuvalet düzenin sağlayan ilaçlar kullanılmakla birlikte bu sorunun hastalığın hangi döneminde karşımıza çıkacağını kestirmek güçtür. Hemen her dönemde farklı seviyelerde kendini göstermektedir.

Bu durum beraberinde kabızlık, idrar yolu enfeksiyonları gibi pek çok hastalığı da getirmektedir. Hatalığın ilk evrelerde teşhis edilmesi ve sahip olunacak problemlerin en aza indirilmesini sağlamak için tedaviye başlanması önemli bir noktayı oluşturmaktadır.

Tuvalet sorunu yaşaysan hastanın bakımı çok zor olabilmektedir. Bu yüzden kişinin hastanın karşılaştığı bu problemi kendi isteyerek yapmadığının farkına varması ve buna göre hareket etmesi öncelikli önem taşımaktadır. Kişi karşısındaki insanın sağlıklı bir birey olmadığını fark etmesi gerekir.

Kişi dışardan sağlıklı gibi görünse de hastalığı onu pek çok açıdan kısıtlayabilmekte ve başka problemlere de neden olabilmektedir. Unutulmamalıdır ki her hastalık kendi içerisinde pek çok problemi de barındırmaktadır.

Alzheimer Hastalarına Tuvalet Konusunda Yardımcı Olabileceğiniz Konular

• Bu evrede yapılabilecek en iyi şey hastanın tuvaleti gelsin veya gelmesin, 2 saatlik periyodlar ile tuvalet götürülüp idrarını yapmasını sağlamaktır. Aynı yaklaşım idrar kaçırmaların başladığı daha ileri evrelerde de yapılabilir.
• Hastanın sıvı alınımını gündüz saatlerine çekilebilir. Mesela kişi alması gereken en az 1.5 litre sıvıyı sabahtan öğleden sonra saat 17.00’a kadar alır ve akşam sadece ilaçlarını almak için az miktarda su içer. Bu uygulama yapılırken sıvı miktarı asla azaltılmamalı ve gün içerisine yayılmalıdır.
• İşaretleri tanımalısınız. Tıpkı bir çocukta olduğu gibi, sevdiklerinizin tuvalete ihtiyacı olduğunu kıyafetlerini çekerek yada sandalyesinin etrafında dolaşarak belli edebilmektedir. Bunu yadırgamadan derhal tuvalete yönlenmesine yardımcı olunmalıdır.
• Daima sakin olmalıdır. Kazalar meydana geldiğinde üzüntünüzü belli ederseniz, hastanızda üzülecek ve durumla başa çıkmanızı oldukça zorlaştıracaktır.

Alzheimer Hastaları Neden Banyo Yapmak İstemiyor?

Banyo yapmak, mahremiyet gerektiren bir işlemdir. Alzheimer hastası olan bir birey, hastalığın durumuna bağlı olarak davranış bozuklukları sergileyebilir; huzursuz, saldırgan, tedirgin, şüpheci olabilir ve ajite davranışlarda bulunabilir. Alzheimer hastalarının banyo yaparken tedirgin olmalarının birden fazla nedeni söz konusu olabilir.

Mahremiyet açısından bakımını üstlenen kişiden utanıp çekinmesi, bakımını üstlenen kişinin sert ve agresif tutumları hastanın banyo yapmak istememelerine sebep olabilir.

Hastalığın seyrine göre oluşan algı sorunlarından ötürü bu faaliyetten kaçınabilirler. Örneğin Alzheimer hastalığı tanısı konan bireyler, banyo esnasında akan suyu sağanak yağmur fırtınası gibi olaylarla karıştırabilirler. Öz bakım becerilerinin nasıl yapılması gerektiğini de hatırlamıyor olabilirler. Tüm bunlar, banyo yapmak istememelerinin sebepleri olabilir.

Alzheimer hastası altına yapıyor ne yapabilirim?

Alzheimer, günlük yaşam becerilerini sürdürme sürecinde yıkıma neden olan ve davranışlarda değişikliklere yol açan bir beyin hastalığı olarak karşımıza çıkmaktadır. Alzheimer hastalığının pek çok belirtisi bulunmakla birlikte tuvalet sorunlarının sebebi önceki hareketlerde görülen yavaşlamadan kaynaklı olabilmektedir.

Tuvalet sorunu yaşayan hastanın bakımı çok zor olabilmektedir. Bu yüzden kişinin hastanın karşılaştığı bu problemi kendi isteyerek yapmadığının farkına varması ve buna göre hareket etmesi önemlidir. Çünkü karşılaşılan problemin asıl nedeni kişinin hastalığı ile alakalıdır.

Kişi karşısında hasta bir insan olduğunun farkına varması ve tedavi sürecinde karşısındaki insana yardımcı olmalıdır. Burada ilk yapılacak olan kişinin temizliğine dikkat edilmesini sağlamaktır. Çünkü temizliğe dikkat edilmeyen durumlarda idrar problemi diğer pek çok hastalığı da beraberinde getirmektedir.

Aynı zamanda Alzheimer hastaları sadece altına kaçırmamakta kabızlık, idrar yolları enfeksiyonu ve tuvalet ihtiyacını farklı yerlerde giderme gibi sorunlarda ortaya çıkabilmektedir. Bu sorunlar genellikle hastalığın orta dönem belirtileri olarak karşımıza çıkmaktadır. Önemli olan bu sürecin iyi yönetilmesidir.

Eğer hastalık sürecinin farkına erken zamanlarda varılıp tedavi sürecine hızlı bir şekilde başlanılırsa sorunların en aza indirgenmesi de sağlanabilmektedir. Hiç kimse yakınlarının böyle bir problemle karşılaşmasını istememektedir. Ancak yaşın ilerlemesi ile pek çok sorun da karşımıza çıkmaktadır.

Bu sorunların herkeste ve her yaşta görülebileceğini farkına varılması kişinin psikolojik olarak kendisini daha iyi hissetmesini de sağlamaktadır. Hem hastanın hem de hasta yakınlarının psikolojisi bu süreçte büyük bir öneme de sahiptir. Kişi karşısındaki insanın sağlıklı bir birey olmadığını fark ederse süreci daha iyi yönetebilir.

Kişi dışardan sağlıklı gibi görünse de hastalığı onu pek çok yönden kısıtlayabilmekte ve başka problemlere de neden olabilmektedir. Unutulmamalıdır ki her hastalık kendi içerisinde pek çok problemi de barındırmaktadır.

Kaynak:

https://www.scie.org.uk/dementia/living-with-dementia/difficult-situations/using-the-toilet.asp